Bann reflexion lor nou lekor, lekor bann fam !


Bann reflexion lor nou lekor, lekor bann fam ! 



Inn gagn anviron de-mwa, enn lartik inn paret lor Forum zournal Le Mauricien ki koz lor Inegalite zom-fam dan langaz, piblisite ek media. Sa lartik-la, ki enn etid ki bann zanfan ek profeser liniversite Moris inn fer, koz lor plisir aspe kot langaz, piblisite ek media montre bann mo konekte ek fam dan enn fason negatif. Dr. Yannick Bosquet dir, par exanp, ki ena bann mo ki pena okenn sans si nou ranplas mo “fam” par “zom” kouma “nwar fam-nwar zom”. Enn lartik ki monn trouv mari interesan(mo pou met link lartik-la anba). 
Konsernan sa mem lartik-la, enn kamarad inn fer enn reflexion interesan. Li dir mwa ki dan nou langaz kreol Morisien, pena enn mo ‘prop’ pou dekrir sex enn madam. Nou dir sousout ou liki me li ena enn sans pezoratif. Enn mama pa pou servi sa mo-la pou explik so tifi so bann parti prive. Dan langaz angle ou bien franse, ena mo “vagina/vagin” ou “vulva/vulve” ki dekrir sex enn fam me dan langaz kreol pena enn mo aproprie. Nou osi remarke ki nou pa servi bann term biolozik pou system reprodiktif enn fam kan nou koze: nou dir Lakaz baba pou “l’utérus”, pasaz pou “vagin”. Eski nou kapav dir ki nou ena enn problem sosietal ki anpes nou trouv bann mo aproprie an seki konsern bann fam ? 
Depi lontan, lekor enn madam inn konsidere kouma enn mister. Se enn zafer kinn bizin kasiet, pa koze, pa dir koumadir nou pe gard enn sekre. So bann fonksion vital ek natirel osi parey. Nou pa koz bann reg ouvertman; ziska nou pa dir bien osi ki nou finn gagn nou peryod. Nou servi bann metafor ou bien bann nom ki pas pre. Nou ankor kasiet nou pad kan nou gagn nou peryod. Mem dan bann publisite pou bann pad, nou remarke ki ena touzour enn likid ble. Kan mo ti tipti, mo pa ti pe konpran sa bann piblisite-la. Kan monn koumans gagn mo peryod, monn finn lontan demann mwa-mem: kifer nou pa kapav montre disan ki koule ek pa enn likid ble.

 Inn gagne de-trwa zour, Nana, enn mark pad ek prodwi feminin, inn tir enn piblisite ki apel “Viva la vulva”[https://www.youtube.com/channel/UC_yh40kKMV8Puf2V260R3jQ] kot li montre dan enn fason metaforik sex bann fam ek kot anfin, dan plas enn likid ble, nou trouv disan. Sa publisite-la pe fer polemik Lafrans. Mo panse ki dan Moris osi, li pou fer enn polemik. Nou finn aprann depi ase zen pou kasiet kan nou gagne nou peryod ou bien nerport ki problem zenekolozik. Nou aprann pa koz lor bann parti nou lekor ek gard li kouma enn kado pou dimounn ek ki nou pou marye. Inn pran mwa pre di-set-an pou realize ek konpran ki mo ena enn klitoris. Inn pran mwa pre set-an ankor pou konpran ki form, rol ek linportans ki mo klitoris ena(Mo pou ekrir lor-la enn lot fwa). Parey kouma mwa, ena bokou tifi ek madam dan mem sitiasion parski nou pa koz lor la ase.


Dan bann rapor fam-fam mem, nou ena enn espes tabou pou koz lor tou seki kapav tous nou “feminite”. Ena enn timidite ou bien enn anbara pou koz lor lekor bann tifi. Enn profeser dan kolez enn fwa ti pe dir ki nou koz pli fasilma system reprodiktif bann garson akoz li an-deor. Nou kapav trouv li bien, touse ek trape alor ki pou bann tifi li konplike akoz li andan. Eski vremem akoz nou system li andan ki nou pa donn lapenn ekoute li, koz li ? 

 Nou sosiete, mem si nou finn bien evolie, ankor patriarkal. Nou fer bokou plas pou bann problem zom me pa ase pou bann problem fam, ziska dan nou langaz-si nou pa fer plas pou li. Eski dan enn fason, se pa koumsa mem ki nou pou kapav trouv bann solision ? fer plas, koze, dir, rakonte. Mo ti lir enn fwa, mo pa pe rapel kotsa, ki nou zistwar kapav gueri lezot dimounn. Kan nou pran parol, dimounn ekoute, tande, realize. Pran parol se enn de bann premie etap ki nou kapav pran pou kapav trouv enn sanzma. 
Koze, Dir, Rakonte (ek kouma piblisite Nana dir), Selebre...



Link:



Comments